Aan de slag met de ketenaanpak valpreventie

3 september 2024

In elke gemeente wordt momenteel hard gewerkt aan beleid en een lokale aanpak op het gebied van gezondheid, sport en bewegen én sociale basis. Dit wordt o.a. gedaan aan de hand van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) vanuit de Brede Specifieke Uitkering (Brede SPUK) regelingen. Wat je misschien nog niet wist, is dat SSNB hierbij kan helpen. Want met sport en bewegen kan je zeker bijdragen aan de doelen van het GALA.

We inspireren je hierin graag en delen de komende tijd succesverhalen van verschillende van onze projecten of diensten die linken aan één of meerdere regelingen binnen de Brede SPUK. Één van deze regelingen is “Valpreventie”.

Femke Raats (regisseur valpreventie binnen SSNB Team NB gemeente Roosendaal) vertelt o.a. over de aanpak in de verschillende gemeenten en het belang van valpreventie. Daarnaast vertellen we welke rol SSNB kan invullen in een gemeente en hoe de SSNB Academy faciliteert dat er voldoende professionals zijn die de interventie valpreventie mogen geven.

Mensen worden steeds ouder en het aantal senioren in Nederland neemt toe. Nederland vergrijst. De druk op de zorg wordt steeds groter en zorgkosten stijgen. Maar hoe kunnen we daar de druk verlichten? Door te zorgen dat senioren lang(er) vitaal en gezond blijven. Elke 4 minuten belandt er namelijk een 65-plusser op de spoedeisende hulp na een valongeval. En dan hebben we het nog niet eens over al die valongevallen waarvoor een senior niet naar de spoedeisende hulp hoeft.

Hoe we er samen met gemeenten voor kunnen zorgen dat ouderen vitaler en gezonder zijn en blijven? Door (het omarmen van) effectieve(re) interventies, waaronder valpreventie. Zo bieden we ouderen namelijk de mogelijkheid om te werken aan hun vertrouwen en zelfredzaamheid én verlagen we op termijn de druk op de zorg. Win-win.

Van vraagbaak tot uitvoering

Binnen de SSNB Team NB gemeenten merken onze buurtsportcoaches op dat zij als uitvoerende buurtsportcoachteams heel geschikt zijn om valpreventie succesvol te organiseren. Voor de uitvoering van een effectieve ketenaanpak is het namelijk essentieel dat er o.a. goede samenwerking bestaat tussen partners in verschillende domeinen (o.a. zorg, welzijn en sport), er een sterk netwerk is opgebouwd en dat de doelgroep via verschillende wegen wordt bereikt. Daarnaast vervullen onze buurtsportcoaches een belangrijke rol in het structureel beweegaanbod, waar de senioren naartoe worden begeleid na afronding van een valpreventie beweeginterventie. De ene Brabantse gemeente is hierin al verder dan de andere.

Ik glunder van trots als ik zie dat in die 10 weken het valrisico daadwerkelijk afneemt en men meer vertrouwen heeft gekregen

Femke Raats, Regisseur Valpreventie gemeente Roosendaal

Roosendaal

In SSNB Team NB gemeente Roosendaal is bijvoorbeeld al wat langere tijd aandacht voor, en inzet op valpreventie. De gemeente en het buurtsportcoachteam zagen namelijk in 2023 al kansen. Bij één van de stamtafels in de wijk Kalsdonk werd door buurtsportcoach Flor van Ham de behoefte aan valpreventie gesignaleerd. De pilot werd snel daarna opgestart en bleek een groot succes.

Nu meer dan een jaar later, lopen er in nagenoeg alle wijken in gemeente Roosendaal trajecten én is er een regisseur valpreventie die alles lokaal coördineert. Femke coördineert en organiseert per wijk en dorp het opzetten van een valpreventietraject. Van opsporing en werving tot en met borging en nazorg. Ze is daarnaast verbinder tussen de verschillende partners die in dit traject een rol spelen, denk aan fysiotherapeuten of het wijk-/dorpshuis, en breidt dit netwerk steeds verder uit.
Een belangrijke rol waarbij de glimlach en trots nooit van haar gezicht verdwijnt. Femke: “Ik ben heel trots op alle deelnemers want een valpreventiecursus is namelijk hartstikke leuk, maar ook best intensief om te doen. Ik glunder van trots als ik zie dat in die 10 weken het valrisico daadwerkelijk afneemt en men meer vertrouwen heeft gekregen”.

Briefjes van de buren met aanmeldingen voor valpreventie

Dat het traject succesvol is voor de senioren komt uit de evaluatie in gemeente Roosendaal naar voren. Onder een vragenlijst na afloop van het valpreventietraject geeft 63% van de senioren (27 reacties) aan sinds de training niet of minder vaak te zijn gevallen. Nog mooier is dat 100% aangeeft anderen in de omgeving aan te raden om mee te doen aan een volgend traject. En goed voorbeeld doet volgen merken ze in Roosendaal. Femke ontvangt zelfs briefjes van de buren van deelnemers omdat ze graag bij een volgend traject mee willen doen.

Het is een beloning en compliment voor de energie die zowel het buurtsportcoachteam, alle ketenpartners in het netwerk als de gemeente erin steken. In 2024 worden minimaal 10 valpreventietrajecten doorlopen en voor 2025 zet Femke in op minimaal 1 valpreventietraject per jaar in iedere wijk in ieder dorp.

Kennisdeling en ondersteuning op maat

Binnen de andere SSNB Team NB gemeenten zijn onze buurtsportcoaches hard aan het werk om de valpreventietrajecten (structureel) te borgen in hun aanbod binnen hun gemeente. Om te zorgen dat de teams niet allen het wiel opnieuw gaan uitvinden, is binnen SSNB een coördinator Valpreventie aangesteld die o.a. zorgt voor interne verbinding en kennisdeling door middel van het organiseren van bijeenkomsten met de collega’s die zich bezighouden met valpreventie binnen hun gemeente.

Daarnaast ondersteunt de coördinator valpreventie andere Brabantse gemeenten, bijvoorbeeld door het schrijven van een plan van aanpak, het mobiliseren van het netwerk of het ondersteunen bij de implementatie van valpreventie in de gemeente.

Nu opleiden, straks vruchten plukken

Met de toenemende aandacht voor valpreventie en het stijgend aantal senioren, zal de vraag naar gekwalificeerde professionals die de ketenaanpak mogen uitvoeren alleen maar toenemen. Dat vraagt het een en ander van de professional. Niet alleen tijd, maar zeker ook kennis en kunde. SSNB vindt het belangrijk dat professionals de mogelijkheid hebben om zich te scholen op dit thema. Een aantal jaar geleden heeft de SSNB Academy, in samenwerking met de MBO opleiding Sport & Bewegen, hierom de opleiding Sport- & Beweegleider Senioren ontwikkeld. Na het afronden van deze opleiding zijn professionals gekwalificeerd om sport- en beweegaanbod voor senioren te organiseren.

Daarnaast biedt de SSNB Academy sinds begin 2024 de mogelijkheid om de scholing In Balans te volgen, die ervoor zorgt dat de sportprofessional de valpreventie scholing In Balans mag geven. We zorgen er zo samen voor dat senioren lang(er) vitaal en gezond blijven.

Samen met SSNB aan de slag met Brede SPUK / GALA

Ben je benieuwd naar de mogelijkheden rondom valpreventie binnen jouw gemeente? SSNB adviseert en ondersteunt je graag. Neem hiervoor contact met ons op.

Daarnaast kunnen we meer betekenen op het gebied van Brede SPUK en GALA. Benieuwd naar de mogelijkheden en hoe we jouw gemeente kunnen helpen? Bekijk onze praatplaat en/of lees hier verder.